Rapport: ‘On the Horizon’

Bruikbare inzichten in innovatieve geneesmiddelen en de bijbehorende kosten

Juni 2023 editie

Het doel van het rapport ‘On the Horizon’

Het Zorginstituut Nederland (ZN) heeft op 6 juni 2023 de 12e editie van de Horizonscan Geneesmiddelen uitgebracht. Sinds 2018 biedt de Horizonscan een toegankelijk en uitgebreid overzicht van geneesmiddelen die, naar verwachting, de komende twee jaar beschikbaar komen op de Nederlandse markt. Het overzicht bevat verschillende soorten geneesmiddelen, waaronder nieuwe gepatenteerde geneesmiddelen, uitbreidingen van indicaties voor bestaande geneesmiddelen, generieke geneesmiddelen en biosimilars. Het overzicht bevat gedetailleerde informatie over het werkingsmechanisme, het verwachte aantal patiënten, de effectiviteit van de behandeling, registratiedata en de financiële impact. Deze gegevens zijn van belang bij het opstarten van processen die betrekking hebben op het toevoegen van medicijnen aan het basispakket van de zorgverzekering of het onderhandelen over vergoedingen voorafgaand aan de registratie. Bovendien dient de Horizonscan als een belangrijke bron van informatie voor patiënten, zorgverleners, ziekenhuizen, zorgverzekeraars en overheidsinstanties, zodat zij op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van innovatieve medicijnen. Door het voortdurend innoverende landschap van de farmaceutische industrie kan het een uitdaging zijn om op de hoogte te blijven van nieuw beschikbare medicijnen. De Horizonscan is een waardevol hulpmiddel voor organisaties in de gezondheidszorg. Hiermee kunnen zij met gemak door deze dynamische omgeving navigeren.

Bruikbare inzichten, beter verbonden

Het LOGEX Life Science-team analyseerde de datasets van alle Horizonscans van de afgelopen 3 jaar (7 edities) en deelde de nuttigste inzichten in het ‘On the Horizon’-rapport, dat op deze pagina kan worden gedownload. Het rapport behandelt onderwerpen zoals het aantal nieuwe geneesmiddelen per ziektedomein, de jaarlijkse impact op het budget per ziekenhuis van de duurste opkomende geneesmiddelen en het in kaart brengen van de farmaceutische interesse in specifieke ziektedomeinen en speciale soorten geneesmiddelen zoals weesgeneesmiddelen.

In de dynamische wereld van de life sciences is het een uitdaging om op de hoogte te blijven van nieuwe medicijnen. Het rapport ‘On the Horizon’ is een waardevolle gids voor organisaties binnen de gezondheidszorg. De nieuwste editie belicht het groeiende aantal weesgeneesmiddelen, die perspectief bieden voor zeldzame aandoeningen. Toch is er twijfel over de betaalbaarheid en beschikbaarheid, waardoor het een belangrijke politieke kwestie is geworden.

Jan van der Eijk, Principle of Life Science

Essentiële inzichten

De komende twee jaar worden de meeste nieuwe geneesmiddelen verwacht op het gebied van oncologie, hematologie en neurologie.
Oogaandoeningen zoals AMD en DME, en ook bepaalde infectieziekten, krijgen de laatste jaren steeds meer belangstelling van de farmaceutische industrie.
Weesgeneesmiddelen zijn in opkomst; het afgelopen jaar is een stijging van 17% in het aantal weesgeneesmiddelen geconstateerd, voornamelijk op het gebied van neurologie.
Geneesmiddelen tegen longkanker zullen de grootste impact hebben op de ziekenhuisbudgetten, omdat er nu al geneesmiddelen met een hoge dosering worden toegediend en er nieuwe behandelingen bijkomen die veel geld kosten.
De afgelopen jaren was de groei van nieuwe geneesmiddelen het hoogst op het gebied van infectieziekten.
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft met het besluit om sacituzumab govitecan, een borstkankermedicijn geproduceerd door Gilead, niet op te nemen in het vergoede basispakket een besparing gerealiseerd van naar schatting €2,9 miljoen per ziekenhuis (zie figuur).

Het rapport ‘On the Horizon’ vestigt de aandacht op de kwestie van sacituzumab govitencan, een medicijn tegen borstkanker dat bekend staat onder de naam TRODELVY en dat als vierde duurste medicijn wordt genoemd in de meest recente Horizonscan. Onlangs heeft Nederland de opname in het vergoede basispakket geweigerd vanwege onvoldoende bewijs ten aanzien van de rendabiliteit. De prijs die werd geëist voor TRODELVY werd beschouwd als “disproportioneel” in verhouding tot de voordelen die het medicijn biedt voor de gezondheid. De impact van het geneesmiddel op het individuele ziekenhuisbudget werd geschat op gemiddeld €2,9 miljoen (zie figuur).

De uitgaven voor gezondheidszorg stijgen in een razend tempo. Om de solidariteit binnen ons vergoedingssysteem te garanderen, zowel nu als in de toekomst, is het noodzakelijk om de prijzen en uitgaven van geneesmiddelen te beperken. Het is dus mogelijk dat een geneesmiddel voordelen biedt voor de gezondheid, maar dat die voordelen niet in verhouding staan tot de bijbehorende prijs, waardoor de effectiviteit van het geneesmiddel bij het verlenen van zorg in het gedrang komt. Het onlangs gesloten Integraal Zorgakkoord benadrukt de noodzaak om zorgvuldige beslissingen te nemen over de toewijzing van onze collectieve financiële middelen.